Manieren van werken en methodes

Ik gebruik geen methodes … maar ik ben wel methodisch.

Het woord ‘methode’ wordt door veel makers opgevat als ‘protocol’ of ‘de (verplicht) te volgen weg’. Wij spreken liever van ‘manieren van werken’. Manieren van werken vormen een prominent onderwerp in maakonderzoek.

Veel makers beschouwen hun manieren van werken als heel eigen, van de eerste aanvechtingen tot de laatste loodjes van het maakproces. De manieren van werken zijn geen legoblokjes om een proces mee samen te stellen maar zij vormen heuristische mogelijkheden: mogelijkheden om te komen tot de volgende stap óf een andere stap. En die kan per persoon, context, doel en specifieke omstandigheden verschillen. We postuleren dat deze manieren van werken op een bepaalde manier overdraagbaar zijn, in ieder geval in sterkere mate dan nu de praktijk is. Zij vormen een hoofdonderwerp van maakonderzoek.

Uitspraken als “Ik gebruik geen methodes … maar ik ben wel methodisch” werden een aantal maal gedaan door makers met wie wij samenwerkten nadat met name het niet-makend handelen en het beschouwen in hun maakprocessen door hen, vaak tot hun eigen verbazing, onder woorden waren gebracht. Zij merkten dat zij veel methodischer (in de betekenis van stelselmatiger) waren dan ze dachten, ook al gebruikten ze geen methodes (in de zin van al bestaande en beschreven manieren van werken).

Kjaersgaerd ziet maakprocessen als een vorm van montage, waarbij elke maker kennis-delen gebruikt. Deze kennis-delen zijn op zich nog geen kennis, in de zin van breder bruikbaar voor andere makers en op waarde geschat in het veld. Het zijn kennis-delen van de makers zelf, het is ‘makerskennis’. In samenwerking met andere makers kan deze worden ingezet of omgevormd tot  ‘maakkennis’ die van waarde is voor het veld: bruikbaar voor andere makers, inspirerend of aanzettend tot anders of beter maken.


Bron: Kjærsgaard, M. (2013). (Trans)forming knowledge and design concepts in the design workshop. In W. Gunn, T. Otto, & R. C. Smith (Eds.), Design Anthropology. Theory and Practice (pp. 51-67). London: Bloomsbury Academic.

Verder lezen: ga naar een voorbeeld van een heuristische model.
Verder lezen: ga naar het aandeel van niet-makend handelen in het maakproces.