Van avant-gardistische kunst tot Happy Meal speeltjes
Naast het maken van schilderijen, houdt Sander zich bezig met het aanleggen van een verzameling objecten die niemand wil hebben. Of hij nou in containers speurt, Happy Meal speeltjes in zijn archief opneemt of een ‘afgedankt’ avantgardistisch schilderij op de kop tikt van een tijdgenoot van Mondriaan, alles voedt Sanders ideeën en schilderijen. Deze variatie aan invalshoeken heeft Sander nodig om zichzelf te blijven vernieuwen.
“Heel veel dingen kunnen voor mij een aanleiding zijn om werk te maken. Dat zijn niet per se grote vondsten. Ik verzamel heel veel; juist ook die dingen waar niemand de kwaliteit van ziet, die niemand verzamelt. Zo was ik een hele periode in de ban van Happy Meal speeltjes. Het schilderen heeft toen een enorme vlucht genomen in ontwikkeling, dat ik wist wat ik met die verf kon, juist omdat het onderwerp zo vast stond. Ik ben pas na de academie begonnen met schilderen. Die Happy Meal speeltjes kwamen voor het eerst voor in een schilderij waar ik kinderen schilderde die uitgespeeld waren, waar allemaal speeltjes omheen liggen. Dat waren kleine speelgoedjes en ik zag dat een aantal daarvan van McDonald’s waren. Ik verzamelde in die tijd ook platen, en ik ging veel naar rommelmarkten en daar kwam ik heel veel van die speeltjes tegen. Ik heb daar toen bakken, verhuisdozen vol van gehad. Ik volgde wat bij McDonald’s werd uitgegeven op een gegeven moment. Ik werd heel fanatiek! Ik ging uitzoeken wat de oorsprong van die speeltjes is en waarom McDonald’s die eigenlijk uitgeeft. En toen dacht ik: die speeltjes hebben blijkbaar een hoge omloopsnelheid en toen ontdekte ik dat die speeltjes meestal gekoppeld waren aan een nieuwe Disneyfilm. Dus als er een nieuwe Disneyfilm uitkomt, brengt McDonald’s die speeltjes samen met Disney op de markt, in een serie van 10 of zo. Dan is het de bedoeling al die poppetjes te verzamelen. Maar als die verzameling compleet is, komt er een nieuwe Disneyfilm en moet je weer nieuwe. Vandaar die doorloopsnelheid van die dingen, want die verouderen gewoon snel. Toen ik het schilderde, herkenden kinderen die voorwerpen van de films en nu herkennen kinderen die vormen niet meer omdat dat een film is van 15 jaar geleden.
Ik vond dit onderwerp zo interessant om te schilderen omdat het voor mij gekoppeld was aan de 17e-eeuwse Vanitas stillevens met schedel en uitgebrande kaars. Allemaal symbolen die het eindige van het leven verbeelden. Ik wilde niet zo Calvinistisch te werk gaan, zo’n duidelijke symboliek, maar toch zag ik een parallel: het snelle consumentisme. Maar die Happy Meal speeltjes zijn ook heel aansprekend en aantrekkelijk van kleur. Als je ze schildert, lijken ze wel bijna bloemen, zó kleurig en vrolijk! Ik wilde de dubbele laag laten zien: de aantrekkelijke kant, maar ook de keerzijde van al dat consumeren.
Maar het zijn niet alleen Happy Meal speeltjes die me inspireren. Ik ben een verzameling aan het aanleggen van Nederlandse avant-garde kunst. Het is een verzameling om meer waardering voor die kunstenaars te krijgen. Dit zijn vaak tijdgenoten of leden van de Stijl, die soms zelfs avant-gardistischer en radicaler werk maken dan Mondriaan. Deze kunstenaars, die niet in de canon van de kunstgeschiedenis zijn opgenomen, geven mij inspiratie. Dan koop ik een werk van maar 20 euro van een kunstenaar uit de groep van Mondriaan en Van Doesburg. Zo’n vondst op een veiling, die niet iedereen herkent, dat een hele hoge kwaliteit heeft: dat geeft me echt energie! Dat vind ik dan echt geweldig, dat geeft me dan zo’n boost. Dan mag er weer heel veel mislukken.
Soms is het daarvoor nodig dat ik materialen gebruik die door anderen, of mezelf, normaal zouden worden weggegooid. Ik houd van het werken met afval. Voor een frame voor een schilderij waar ik aan werk, heb ik hout uit een container gehaald. Ook gooi ik zelf bijna nooit iets weg. Bijna alles kan hergebruikt worden. Ook de schilderijen die zijn mislukt, schilder ik over of ik gebruik de achterkant van het doek. Zelfs de verf is nog bruikbaar! Dat gaat allemaal in bakken. Op de academie had ik al ontdekt dat in de spoelbakken een mooie kleur mid-toon grijs ontstaat op de bodem door al die verschillende kleuren verf bij elkaar. Daar staat haast niemand bij stil. Maar dat gebruik ik dan!”
Ga naar meer over dit werk.
