Workshop “Door de Ruimte”
Caroline Doorenbosch is bewegingswetenschapper en werkzaam in het hoger onderwijs. Het afgelopen jaar begon ze aan de masteropleiding HKU Kunsteducatie om creatieve werkvormen te leren ontwerpen voor haar onderwijs en haar (professionele) ruimte te vergroten. De masteropleiding bood haar een compleet nieuw speelveld, waarin ze zich al verzamelend, spelend en makend onderdompelde. Ook stuitte ze op het HKU Maakonderzoek dat haar hierbij een kader bood. Dit zette haar aan tot het ontwerpen van een workshop, waarin ze anderen de eigen ruimte opnieuw laat ontdekken.
“Vanwege de coronapandemie bewoog ik me noodgedwongen lange tijd in mijn eigen ruimte, in mijn huis en mijn nabije omgeving. De wereld leek stil te staan. Alhoewel, ik zag nog steeds de schepen voorbij varen en de pont ging ook met regelmaat heen en weer. Was ik het die stil bleef staan? Ik kwam in beweging om mijn eigen ruimte opnieuw te bekijken en te ontdekken. Ik keek rond en zag wat er altijd al was en wat ik toch niet eerder echt zag. Waarom stond dat hier en waarom lag dat daar? Mijn ruimte bleek andere dingen te bieden als ik me er op een andere manier doorheen bewoog. Mijn ruimte begon aan te voelen als een nieuw speelveld, vanuit eigen beweging ging ik aan de slag. Ik verzamelde onder tijdsdruk allerlei objecten, ik maakte keuzes voor andere ordeningen en ik gaf er een soort titel aan. Ik maakte nieuwe verzamelingen en ging op zoek, steeds vond ik nieuwe verbindingen met wat de ruimte me bood, met ogenschijnlijk losse objecten. Ik maakte en rekte de ruimte op, in de hoogte, in de diepte. Door de ruimte bewoog ik, vanuit een doelloos maakproces. Ik liet me verrassen, maakte intuïtieve keuzes en bekeek na afloop mijn doorkijkje naar een nieuwe ruimte. Wat vertelde dit over mij, over wat me bezighield? Iedere nieuwe verzameling liet me een nieuwe doorkijk zien, waar ik in terug te horen en te zien was. Het was steeds mijn afdruk van dat moment. Door deze te delen kon ik samen met anderen hier een verhaal aan geven en er een bouwwerk van maken. Dat was het begin van de workshop die onder mijn handen zo ontstond, getiteld: “Door de Ruimte”.
Ontwerp van de workshop
“Niet geheel toevallig heet ik Doorenbosch, en ik ben uit op meer ruimte! De workshop die ik ontwierp relateerde ik aan de onderlegger met de 10 hoofdonderwerpen (zie afbeelding links), die vanuit het HKU Maakonderzoek is ontstaan. Ruimte, Verzamelen, Bewegen, Zoeken, Afstand nemen, Schetsen, Kaderen, Valideren en Naar een einde, bijna alle onderwerpen komen terug in mijn ontwerp (zie afbeelding rechts). Ik testte de workshop eerst met een groepje studenten. Daarna ontwikkelde ik ‘m door en vroeg een van mijn docenten of ik deze zou willen aanbieden voor andere studenten, docenten en collega’s, van binnen en buiten HKU, tijdens het festival HKU Musework Live 2021. Een festival waarin de aangeboden workshops ook een vorm van onderzoek zouden kunnen zijn.”
Opzet en verloop
“In de workshop Door de Ruimte bekijken en ontdekken de deelnemers de eigen ruimte letterlijk opnieuw. Wat zien ze wat er misschien al is en wat ze nog niet eerder zagen? Ik laat de deelnemers samen in beweging komen, ieder op hun eigen plaats. “Kijk eerst eens om je heen waar je je bevindt.” Door duidelijke opdrachten die binnen een korte tijd uitgevoerd moeten worden, komt iedereen je in beweging. Er worden snelle keuzes gemaakt, zonder nadenken. Dat is heel bewust, zoals dat ook in het maakonderzoek op gezette momenten en met methodes gebeurt. Dat heb ik ook nodig: even niet denken. Dat element moest voor mij erin. Vervolgens worden materialen verzameld, waarmee letterlijk iets wordt gebouwd; in dit geval recht voor de camera. Vervolgens maakt ieder een eigen verhaal. “Wat zegt het werk over jou, over wat je bezighoudt?” Met de nieuwe verzameling, met het nieuwe bouwwerk, laten de deelnemers zichzelf zien, hun aandeel wordt hierin gehoord en getoond. Samen maken we er dan nog meer van: een verhaal, een gedicht.”
Ervaringen en verder gebruik
“Ondanks technische storingen bleef de online workshop stevig staan. De deelnemers gingen open en snel aan de slag en kwamen terug met bouwsel die – door de verschillende opdrachten – op onverwachte manieren tot hun spraken. Een voorbeeld daarvan is het gedicht dat een van de deelnemers op haar eigen blog publiceerde, direct na de workshop. Onverwachte inzichten kwamen zo bij de verschillende deelnemers tot stand. Door de ruimte is een bruikbare workshop gebleken, die studenten en collega’s kan helpen om op een andere manier te reflecteren, zowel via online sessies als ook fysiek. “Gewoon doen, en niets voorbereiden,” dat is de instructie die de deelnemers krijgen. Laat maar op je af komen en zie wat er gebeurt, dan zul je zeker worden verrast!”
Verder lezen:
- Lees de blog “Door te werken onder tijdsdruk, kan niet worden nagedacht.”
