Ruimte, een belangrijk onderwerp in maken
Ruimte is een belangrijk onderwerp voor de in het maakonderzoek betrokken makers. Het heeft te maken met heel diverse dingen. De maker bevindt zich in een wereld waarin fysieke middelen, de fysieke ruimte, innerlijke ruimte en ruimtebeslagen vanuit de ‘buitenwereld’ allemaal effect hebben op het maken. Deze wereld wordt deels door de maker zelf vormgegeven en deels door opdracht, context of discours bepaald.
Ruimte vertoont overlap met een ander belangrijk onderwerp voor de in het maakonderzoek betrokken makers, te weten: Kaderen. Bij Kaderen gaat het er vooral om hoe de maker de ruimtebeslagen vanuit de ‘buitenwereld’ internaliseert en de eigen ruimte naar de ‘buitenwereld’ vertaalt. Ruimte gaat dus om de fysieke middelen, de fysieke ruimte en de innerlijke ruimte. Hierin manifesteren zich randvoorwaarden, condities van dat moment maar ook factoren waar de maker zelf voortdurend mee te maken heeft, zoals de ‘vaste’ middelen en fysieke ruimte die zij gebruikt en bepaalde uitgangspunten en ordeningsprincipes die bij haar maken bestendig van belang zijn. Uit ons onderzoek komt naar voren dat de maker een soort graadmeter heeft die we het ‘ruimtegevoel’ zouden kunnen noemen: een samenvoelen van alle relevante factoren, tijdelijk en bestendig. Een situatie, een opdracht, een mogelijkheid wordt door de maker op de een of andere manier steeds aan dit ruimtegevoel ‘getoetst’ en kan dan worden afgewezen of veranderd. Dit toetsen vindt plaats in een opeenvolging van gebeurtenissen waarin de maker zaken verandert of veranderd ziet en dan weer toetst of de nieuwe ‘situatie’ beter of anders voelt. Deze gevoelsmatige sequens is een belangrijke factor in het maakproces.
De maker kan op verschillende momenten en manieren interacteren met het ruimtegevoel. Je zou kunnen zeggen dat er een spectrum is dat loopt vanaf het werken aan de eigen ruimte tot aan het verkennen van of ‘dansen’ rond kaders en conventies vanuit de buitenwereld die de maker ergens in het proces of project treft.
Relatie met andere belangrijke onderwerpen
In het maakonderzoek zijn 10 onderwerpen naar voren gekomen die de maker belangrijk vindt, als het om maakprocessen gaat (zie afbeelding). Het onderwerp Ruimte raakt daarbij vooral aan de onderwerpen Kaderen, Bewegen en Zoeken.
In het artikel Ruimte, een palet van manieren van werken worden aan de hand van deze indeling een negentigtal makersverhalen op een rij gezet waarin Ruimte een rol speelt.
