Bewegen, een belangrijk onderwerp in maken
Makers gebruiken allerlei manieren van werken rond bewegen: om in beweging te komen of te blijven, maar ook om beweging te vertragen of bewust te stoppen of verstoren. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn als het maken te routineus verloopt en de maker energie verliest. Of wanneer een maker de aandacht kwijt raakt, gefrustreerd raakt of vastloopt.
Bewegen: een proces van stilstand naar verandering
Het ‘bewegen’ kan gezien worden als een proces van stilstand naar verandering van plaats, van tijd of van activiteit. Om van stilstand naar beweging te komen is energie nodig, van binnenuit. Deze kan worden opgeroepen vanuit een innerlijke drang of behoefte, maar ook door prikkeling van buitenaf.
De processen van het doen ontstaan en ontwikkelen waaruit de vormen in de wereld voortkomen, het in bewegen raken op zichzelf, kunnen worden gezien als nog belangrijker dan de vormen zelf. Zoals exploraties je brengen tot een bepaald meesterschap, dat niet zozeer in zichzelf betekenis heeft, maar je in staat stelt tot weer heel andere exploraties.
“Die Formung bestimmt die Form und steht daher über ihr. Form ist also nirgends und niemals als Erledigung, als Resultat, als Ende zu betrachten, sondern als Genesis, als Werden, als Wesen. Gut ist Form als Bewegung, als Tun, gut ist tätige Form. Schlecht ist Form als Ruhe, als Ende, schlecht ist erlittene, geleistete Form. (…) Gut ist Formung. Schlecht ist Form; Form ist Ende, ist Tod. Formung ist Bewegung, ist Tat. Formung ist Leben.” (Paul Klee. Unendliche Naturgeschichte. Basel: Schwabe 1970: 269)
Hoe komen makers in beweging en hoe werkt dat? Vanuit welke drang, prikkelingen, activiteiten of situaties ‘slaan’ zij aan? Vanaf het binnenste van de maker kan zich een drang vormen, een prikkeling om te gaan bewegen, maar ook kan een min of meer bewust gekozen strategie worden gebruikt om beweging te veroorzaken (of juist niet). Zoals in onderstaande afbeelding is te zien, liggen bepaalde manieren van bewegen dicht tegen manieren van werken aan rond ruimte, zoeken en verzamelen. Andere manieren laten juist meer de interactie met andere (f)actoren zien, bijvoorbeeld in relatie tot het nemen van afstand, het betrekken van derden en het werken met kaders.
Relatie met andere hoofdonderwerpen
In het maakonderzoek zijn 10 onderwerpen naar voren gekomen die de maker belangrijk vindt, als het om maakprocessen gaat. Zoals in onderstaande figuur zichtbaar is, hangen verhalen van manieren van bewegen vooral dicht aan tegen andere belangrijke onderwerpen, zoals: Ruimte, Zoeken en Verzameling.
In het artikel Bewegen, een palet van manieren van werken onderscheiden we in bijna vijftig makersverhalen een zestal groepen van manieren van werken rond Bewegen.
Verder lezen: zie ook het belang van bewegen voor kennis.
